ارزیابی ریسک ایمنی سدها (مطالعه موردی: ریسک سیلاب در سد گلستان)

ایمنی سد در صنعت سدسازی از مهم ترین مسائل در هنگام طراحی، ساخت و بهره برداری به شمار می رود. امروزه استفاده از فنون ارزیابی کمی ریسک در مدیریت ایمنی سدها (به ویژه در کشورهای توسعه یافته)، به سرعت در حال گسترش است. اما این رویکرد جدید به مهندسی سد و ایمنی در ایران همچنان ناشناخته بوده و تحقیقات محدودی در این زمینه انجام شده است. در این مقاله، در ابتدا روش های ارزیابی ریسک در ایمنی سدها مورد بررسی قرار گرفته و روش ارزیابی بر اساس دستورالعمل کمیته ملی سدهای بزرگ استرالیا (ANCOLD ) تشریح شده است. در ادامه، ایمنی سد گلستان به عنوان مطالعه موردی بررسی شده و با توجه به روش پیشنهادی، ارزیابی ریسک شکست این سد تحت خطر وقوع سیل در بالادست آن انجام گرفته است. احتمال شکست سد گلستان با استفاده از روش ارزیابی درخت رویداد(ETA)محاسبه شده و تعداد تلفات جانی به علت سیل ناشی از شکست سد نیز از طریق روش رایج در اداره اصلاح اراضی آمریکا(USBR)موسوم به 06 - DSO-99 تخمین زده شده است. در آخر از طریق مقدار ریسک بدست آمده و مقایسه آن با معیارهای مختلف برای سطح ریسک قابل قبول، این نتیجه گیری حاصل شد که مقدار ریسک شکست سد گلستان بر اثر وقوع سیل در بالادست آن، غیرقابل قبول بوده و اقدامها برای کاهش ریسک فوری ضروری است.